Thừa phát lại là người có các tiêu chuẩn, được Nhà nước bổ nhiệm và trao quyền để làm các công việc về thi hành án dân sự, tống đạt giấy tờ, lập vi bằng và các công việc khác theo quy định. Thừa phát lại tương tự như chức mõ tòa (Người giữ việc báo tin và thi hành các quyết định của tòa án trong xã hội cũ, có khi trông nom cả việc bán các động sản của Nhà nước) và chấp hành viên.
Văn phòng Thừa phát lại là tổ chức hành nghề của Thừa phát lại. Tên gọi văn phòng Thừa phát lại bao gồm cụm từ "Văn phòng Thừa phát lại" và phần tên riêng liền sau. Người đứng đầu Văn phòng Thừa phát lại là Thừa phát lại và là người đại diện theo pháp luật của văn phòng Thừa phát lại.
Hoạt động của thừa phát lại là một hoạt động trong thi hành án dân sự được thí điểm tại TP.HCM vào năm 2009 và được nhân rộng ra các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương từ cuối năm 2013.
Hiện tại, Thừa phát lại không còn hoạt động thí điểm nữa mà chuyển sang hoạt động trên phạm vi cả nước theo quy định tại Nghị định 08/2020/NĐ-CP của Chính phủ.
Thừa phát lại chỉ được làm một số công việc như sau (được quy định tại Điều 3 Nghị định 08/2020/NĐ-CP):
-
Tống đạt (thông báo, giao nhận) các văn bản, giấy tờ theo yêu cầu của Tòa án, cơ quan thi hành án dân sự.
-
Lập vi bằng (văn bằng do thừa phát lại lập) ghi nhận sự kiện, hành vi được dùng làm chứng cứ trong xét xử hay các quan hệ pháp lý khác theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức.
-
Xác minh điều kiện thi hành án theo yêu cầu của đương sự.
-
Trực tiếp tổ chức thi hành án các bản án, quyết định của Tòa án theo yêu cầu của đương sự. Thừa phát lại không tổ chức thi hành án các bản án, quyết định thuộc diện Thủ trưởng Cơ quan thi hành án dân sự chủ động ra quyết định thi hành án.